Od stycznia 2022 roku zmienią się przepisy dotyczące ustalania podstawy wymiaru zasiłków oraz obliczania okresu zasiłkowego. Jak będzie wyliczany zasiłek wg nowych zasad?
Pierwsza najważniejsza zmiana dotyczy sposobu ustalania podstawy wymiaru zasiłku.
Przypomnijmy, że maksymalna długość trwania okresu zasiłkowego to 182 dni lub 270 dni (jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana ciążą lub gruźlicą). Ta zasada się nie zmienia.
Do końca 2021 roku do jednego okresu zasiłkowego były wliczane poprzednie niezdolności do pracy, jeśli były spowodowane tą samą jednostką chorobową. Wystarczyło, że lekarz wpisał w zwolnieniu lekarskim kod A. Informował on pracodawcę o tym, że jest to kontynuacja poprzedniego zwolnienia lekarskiego. Dodatkowo ważne było, aby przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
Nowelizacja przepisów ustawy zasiłkowej zmieniła tę zasadę. Od 2022 roku będzie obowiązywał przepis w następującym brzmieniu:
„Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni”.
Jak należy to rozumieć? Rodzaj jednostki chorobowej nie będzie miał znaczenia. Zadaniem pracodawcy jest zweryfikowanie, czy minęło już 60 dni między pierwszym a kolejnym zwolnieniem lekarskim. Jeśli nie, wlicza wszystkie niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego.
Przykład nr 1:
Pracownik przybywał na długim zwolnieniu lekarskim od 15 marca 2022 r. do 12 września 2022 r., czyli jest równe 182 dni (czyli maksymalna długość trwania jednego okresu zasiłkowego). Niezdolność do pracy została spowodowana złamaniem ręki. Zwolnienie lekarskie zostało wystawione przez ortopedę. 9 listopada 2022 r. pracownik uległ wypadkowi przy pracy i doznał oparzeń ręki.
Gdyby płatnik miał rozliczać to zwolnienie lekarskie na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2021 r., od 9 listopada otworzyłby nowy okres zasiłkowy. Zwolnienie lekarskie wystawione od 9 listopada jest spowodowane inną jednostką chorobową niż to wcześniejsze z okresu od marca do września. Tym samym, płatnik naliczyłby pracownikowi zasiłek płatny w wymiarze 100% podstawy.
Biorąc pod uwagę przepisy, które będą obowiązywały od 2022 r., pracownik z powyższego przykładu nie otrzymałby zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy od 9 listopada. Przerwa między zakończeniem pierwszej niezdolności do pracy (12 września 2022 r.) a rozpoczęciem drugiej (15 listopada 2022 r.) jest krótsza niż 60 dni. Pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Nieobecność spowodowana niezdolnością do pracy od 15 listopada powinna być potraktowana jako nieobecność usprawiedliwiona niepłatna.
Zdaniem ustawodawcy ten przepis ma pomóc w walce z nieuczciwym wykorzystywaniem zwolnień lekarskich.
Podstawa na nowo
Kolejna ważna zmiana w przepisach to ustalanie podstawy wymiaru zasiłku na nowych zasadach. Sposób jej obliczania nie ulegnie zmianom. Będzie ją stanowiło średnie miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Do wspominanej zasady było dotychczas jedno zastrzeżenie. Jeśli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, wówczas podstawa wymiaru zasiłków nie była ustalana na nowo. Jeśli przerwa była dłuższa – wtedy podstawę wymiaru zasiłków należało ustalić ponownie.
Od 2022 roku zasada ta ulegnie zmianie. Podstawa wymiaru zasiłku będzie musiała być ustalona ponownie, jeśli przerwa pomiędzy niezdolnościami do pracy była dłuższa niż miesiąc.
Przykład nr 2:
Pracownik był niezdolny do pracy w następujących okresach:
- Od 15 do 18 stycznia 2022 r.;
- Od 27 do 30 marca 2022 r.
Jak ustalić podstawę wymiaru świadczenia chorobowego dla zwolnienia z marca?
Gdyby płatnik rozliczał zwolnienie na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2021 r., nie ustalałby nowego okresu zasiłkowego dla marcowego zwolnienia lekarskiego. Przerwa między okresem pobierania zasiłków nie jest krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, dlatego drugie zwolnienie lekarskie powinno być rozliczone wg podstawy wymiaru zasiłku ustalonej na potrzeby rozliczenia zwolnienia lekarskiego ze stycznia.
Biorąc pod uwagę znowelizowane przepisy, płatnik rozliczając zwolnienie lekarskie z marca, powinien zastosować nowy okres zasiłkowy, ponieważ przerwa między okresem pobierania zasiłków nie jest krótsza niż miesiąc kalendarzowy. Okres zasiłkowy dla marcowego zwolnienia lekarskiego to średnie miesięczne wynagrodzenie ustalone za okres od marca 2021 r. do lutego 2022 r.
Ostatecznie, nowe zasady dotyczące ustalania podstawy wymiaru zasiłku w przypadku częstych zwolnień lekarskich, mogą się okazać dla pracownika korzystne. W przypadku podwyżki wynagrodzenia, pracownik ma większe szanse na wyższy zasiłek. W przypadku częstych zwolnień lekarskich pracodawca nie będzie cofał się aż 3 miesiące wstecz, gdy będzie ustalał podstawę wymiaru zasiłku.
