Pracodawca, który udowodni, że w jego przedsiębiorstwie nastąpił spadek obrotów, może wystąpić o dofinansowane z budżetu państwa. Aby je otrzymać, należy albo objąć przestojem ekonomicznym określone grupy zawodowe albo obniżyć wymiar czasu pracy.
Oczywistym jest, że obniżenie wymiaru czasu pracy na wpływ na wynagrodzenie pracownika. W tym przypadku jest ono liczone proporcjonalnie od dnia zmniejszenia etatu. Sprawa komplikuje się, gdy pracownik zachoruje, a pracodawca musi ustalić podstawę wymiaru zasiłku.
Zgodnie z art. 40 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa: W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art.36.
Należy z tego wywnioskować, że punktem odniesienia, na podstawie którego należy rozpatrywać podstawę wymiaru zasiłku przy zmianie etatu, jest miesiąc powstania niezdolności do pracy. Dlatego możemy rozpatrzeć trzy różne sytuacje.
Niezdolność do pracy przed zmianą etatu
Jeżeli niezdolność do pracy nastąpiła w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym doszło do zmiany etatu, podstawę wymiaru zasiłku stanowi średnia z 12 miesięcy poprzedzających wystąpienie choroby pracownika.
Przykład nr 1:
Pani Ola była niezdolna do pracy w okresie od 17 lutego 2020 r. do 8 marca 2020 r. W trakcie jej choroby pracodawca, w porozumieniu z przedstawicielami pracowników, zmniejszył jej etat z pełnego do połowy. Jej wynagrodzenie dla pełnego etatu kształtowało się na poziomie 5 000 zł, a po obniżce – 2 500 zł. Jaką podstawę wymiaru zasiłki powinien przyjąć pracodawca?
Zmiana etatu nastąpiła w trakcie niezdolności do pracy. Jednak w związku z tym, że Pani Ola zachorowała w miesiącu poprzedzającym zmianę etatu, należy przyjąć podstawę z 12 ostatnich miesięcy, czyli od lutego 2019 r. do stycznia 2020 r.
Niezdolność do pracy w trakcie zmiany etatu
Jeżeli niezdolność do pracy nastąpiła w miesiącu, w którym nastąpiła niezdolność do pracy podstawę wymiaru należny ustalić odrębnie za okres tej niezdolności przypadającej przed i po zmianie wymiaru czasu pracy.
Przykład nr 2:
11 kwietnia pracodawca Pana Tomasza zmienił jego etat pracy z pełnego na 4/5. W okresie od 5 do 17 kwietnia Pan Tomasz był niezdolny do pracy. Jego wynagrodzenie przed obniżką etatu wynosiło 6 000 zł, a po obniżce etatu – 4 800. Jaką podstawę wymiaru zasiłku należy przyjąć?
W związku z tym, że zmiana etatu nastąpiła w miesiącu niezdolności do pracy, okres przed i po zmianie etatu należy rozpatrzeć odrębnie. Tym samym za okres od 5 do 10 kwietnia podstawę wymiaru zasiłku należy obliczyć od kwoty 6 000 zł, a od 11 do 17 kwietnia do 4 800 zł
Niezdolność do pracy po zmianie etatu
Jeżeli niezdolność do pracy nastąpiła po zmianie etatu, podstawę wymiaru zasiłku stanowi uzupełnione wynagrodzenie pracownika z uwzględnieniem zmiany etatu.
Przykład nr 3:
20 kwietnia pracodawca zwiększył wymiar etatu Pani Anety z połowy na pełen. W okresie od 21 do 28 kwietnia Pani Aneta była niezdolna do pracy. Gdy Pani Aneta pracowała na pół etatu jej wynagrodzenie wynosiło 3 000 zł, po zwiększeniu etatu zmieniło się na 6 000 zł.
W związku z tym, że niezdolność do pracy nastąpiła po zmianie etatu, zasiłek należy wyliczyć od 6 000 zł.
Zmiana zasiłku a ciągłość niezdolności do pracy
Pracodawca musi również pamiętać, że gdyby w niezdolności do pracy wystąpiła przerwa, która miałaby miejsce po zmianie wymiaru czasu pracy, to dla niezdolności do pracy powstałej po tej przerwie należałoby ustalić nową podstawę wymiaru, przyjmując wysokość wynagrodzenie po tej zmianie. Nie ma znaczenia, czy na tą przerwę przypadałby dzień roboczy, czy weekend.
Zasada ta nie ma zastosowania, gdy zmienia się typ świadczenia. Wówczas, nawet jeśli jest ciągłość niezdolności do pracy, podstawę zasiłku należy ustalić na nowo.
Przykład nr 4:
Pan Artur od 20 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. przebywał na zasiłku chorobowym. 1 czerwca 2020 r. pracodawca zmienił mu wymiar czasu pracy z pełnego na ¾. Od 1 do 14 lipca 2020 r. Pan Artur przebywał na zasiłku macierzyńskim z tytułu przebywania na urlopie ojcowskim. Jakie podstawy do zasiłku należy przyjąć, mając na uwadze, że wynagrodzenie Pana Artura przed zmniejszeniem etatu wynosiło 4 000 zł, a po zmniejszeniu – 3 000 zł?
Za okres zasiłku chorobowego w okresie od 20 maja 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. podstawę wymiaru zasiłku ma średnia z 12 miesięcy, czyli z okresu od maja 2019 r. do kwietnia 2020 r.
Natomiast za okres pobiera zasiłku macierzyńskiego, czyli za okres od 1 do 14 lipca 2020 r. należy ustalić podstawę z uwzględnieniem nowego wymiaru czasu pracy.
Ciągłość niezdolności do pracy nie ma znaczenia, ponieważ zmienił się typ świadczenia z zasiłku chorobowego na zasiłek macierzyński.
